Gids voor de winterzonnewende van Stonehenge: Ontdek tradities en betekenis

De winterzonnewende bij Stonehenge markeert de kortste dag van het jaar met een zonsopgang die perfect door de eeuwenoude stenen loopt. Het is een traditie vol betekenis, verbondenheid en gemeenschap. Wil je weten hoe het werkt en hoe het voelt? Ga door.

Waarom is de winterzonnewende bij Stonehenge speciaal?

Crowd gathered at Stonehenge for Winter Solstice celebration.
  • Oude uitlijning: Stonehenge is zorgvuldig uitgelijnd met de ondergaande zon van de winterzonnewende en markeert de kortste dag van het jaar in een opvallend nauwkeurig architectonisch ontwerp.
  • Neolithische bedoelingen: Archeologische studies suggereren dat de bouwers het monument opzettelijk hebben ontworpen om zonnegebeurtenissen bij te houden, waardoor Stonehenge direct in verband wordt gebracht met seizoensgebonden cycli en landbouwplanning.
  • Druïde betekenis: Moderne druïden komen hier samen om hun spirituele band met de natuur te eren en om wedergeboorte en vernieuwing te vieren op dit krachtige keerpunt van het jaar.
  • Heidense tradities: Heidenen beschouwen de winterzonnewende als een heilig moment en markeren het vaak met rituelen, zegeningen en momenten van stilte binnen de steencirkel.
  • Een live ritueel: Bij de huidige vieringen wordt eeuwenoude eerbied vermengd met moderne gemeenschapszin, waarbij gezangen, stilte en gedeelde momenten van zonsopgang samenkomen in een krachtige jaarlijkse traditie.
  • Menselijke verbinding: De zonnewendebijeenkomst is niet alleen visueel. Het is emotioneel. Als je bij zonsopgang tussen anderen staat, creëer je een gedeeld moment dat zowel oud als persoonlijk aanvoelt.

Wat gebeurt er tijdens de winterzonnewende van Stonehenge?

Stonehenge at sunset with sun rays through the stones, Wiltshire, England.
Crowd gathered at Stonehenge for Winter Solstice celebration.
Visitors exploring Stonehenge in London, standing near ancient stone structures.
Stonehenge aerial view with tourists on a path, part of a half-day tour from London.
1/4

Zonsopgang en het sleutelmoment

Op 21 december 2025 zal de zon naar verwachting om 8:06 uur opkomen, perfect uitgelijnd door het midden van de hoogste stenen van Stonehenge. Dit moment markeert de terugkeer van langere dagen en wordt hier al duizenden winters gevierd.

Rituelen en ceremonies

Moderne druïden en heidenen komen samen voor zegeningen, gezangen en meditatieve momenten die het terugkerende licht eren. Rituelen kunnen bestaan uit symbolische offers of vuurceremonies, geworteld in spirituele vernieuwing en oude seizoensgebonden cycli die nauw verbonden zijn met het land en de lucht.

De sfeer van samenkomen

Het is vredig, ontroerend en zeer gemeenschappelijk. Gehuld in warme kleren staan mensen bij elkaar in stille overdenking, waarbij ze soms een glimlach of een zacht woordje uitwisselen. De stilte tijdens zonsopgang voelt heilig, in evenwicht gehouden door een kalme, gastvrije energie waardoor zelfs nieuwkomers zich verbonden voelen.

Muziek, gewaden en feest

Misschien hoor je zacht getrommel of gezang door de menigte zweven. Sommigen dragen gewaden of mantels die geïnspireerd zijn op Druïdische of Keltische tradities. Hoewel het niet luidruchtig of danserig is, brengen een paar expressieve bewegingen en rituelen het moment rustig tot leven.

Midwinterfeesten

Midwinterfeesten zijn niets nieuws. Mensen uit vele culturen en religies vieren al duizenden jaren feest in deze tijd van het jaar. Het is geen toeval dat Kerstmis dicht bij de midwinterzonnewende valt, de kortste dag van het jaar. Vanaf dat moment worden de dagen langer en warmer, en dat is een reden om te vieren, met grote hoeveelheden eten!

Durrington Walls is een neolithische nederzetting op ongeveer twee mijl afstand van Stonehenge. Archeologen denken dat de mensen die Stonehenge bouwden en gebruikten hier rond 2500 voor Christus woonden. Recente opgravingen onthulden meer dan 38.000 afgedankte botten van varkens en runderen.

Archeologen ontdekten dat deze dieren waarschijnlijk werden gedood toen ze ongeveer negen maanden oud waren. Ze zouden in de lente zijn geboren, dus het lijkt erop dat deze varkens en runderen werden geslacht tijdens de winterzonnewende.

Winterzonnewende vs. zomerzonnewende

stonehenge winter solstice tour

Winterzonnewende bij Stonehenge

  • Sunrise-moment: Op 21 december schijnt de zon om 8:06 uur door het centrum van de steencirkel en markeert daarmee de symbolische terugkeer van het licht na de donkerste dag van het jaar.
  • Rituelen en betekenis: Druïden en Pagans leiden stille zegeningen, gezangen en meditaties en creëren zo een diep spirituele ruimte gericht op vernieuwing, de natuur en de wisseling van de seizoenen.
  • Sfeer en publiek: Het publiek is kleiner en meer bedachtzaam, deelt stille momenten, warme glimlachen en stille verbondenheid in een sfeer die persoonlijk en diep vredig aanvoelt.
  • Traditionele accenten: Verwacht Keltische gewaden, subtiele muziek en af en toe rituele dansen, allemaal echo's van oude midwintergebruiken die het ritme van het land en de lucht eren.
Stonehenge at sunrise with a visitor silhouetted, part of the Stonehenge Express Tour from London.

Zomerzonnewende bij Stonehenge

  • Sunrise-moment: Op 21 juni kwam de zon om 4:51 uur op vanachter de Hak Steen en overspoelde het centrum van de steencirkel met gouden licht in een dramatisch schouwspel.
  • Rituelen en energie: Mensenmassa's voegen zich bij Druïden, Paganen en muzikanten voor ceremonies bij zonsopgang, energieke gezangen en dansen die zowel feestelijk zijn als gegrond in oude rituelen.
  • Sfeer en publiek: Ongeveer 25.000 mensen komen samen in een levendige, festivalachtige sfeer met trommels, fakkels en muziek, waarin feest wordt vermengd met oude tradities en spirituele aanwezigheid.
  • Traditie en management: Het evenement is gratis en open. English Heritage beheert de toegang en houdt alles veilig en respectvol binnen een van de meest heilige plaatsen van Groot-Brittannië.

Belangrijke informatie om te weten voordat je gaat

stonehenge winter solstice tour

De zonsopgang van de Winterzonnewende bij Stonehenge in 2025 wordt verwacht rond 8:06 uur op 21 december. English Heritage opent de toegang tot het monument meestal vroeg, vanaf ongeveer 7 uur 's ochtends. Zorg dat je er om 6:30 uur bent, zodat je tijd hebt om vanaf de parkeerplaats te lopen en een goede plek binnen de steencirkel te vinden.

  • De meeste tours vertrekken op 21 december om ongeveer 4 uur 's ochtends vanuit het centrum van Londen, afhankelijk van de toegangstijd bij Stonehenge. 
  • Tijdens de rondleidingen kun je 2-3 uur in de cirkel doorbrengen en getuige zijn van de zonsopgang, de Druïdenceremonie en de festiviteiten. 
Stonehenge stones at sunrise during a full-day tour from London.
  • Stonehenge is gesloten op eerste kerstdag (25 december).
  • Er zijn echter verschillende Stonehenge kersttours die op kerstavond door verschillende touroperators worden georganiseerd.
  • Sommige tours omvatten ook een luxe lunch op eerste kerstdag met een bezoek aan nabijgelegen steden zoals Bath en Windsor. Deze tours stoppen niet bij Stonehenge en rijden er gewoon langs.

Autorijden is de meest flexibele optie, maar parkeren bij Stonehenge is beperkt op de ochtend van de zonnewende. Een speciale parkeerplaats gaat al vroeg open, met pendeldiensten naar het monument. Het openbaar vervoer is op dit uur beperkt, dus plan ruim van tevoren of overweeg om deel te nemen aan een rondleiding met geregeld vervoer.

Tourists exploring the inner circle of Stonehenge at sunset.

Ja, de winterzonnewende is een van de zeldzame gelegenheden waarop bezoekers in de steencirkel worden toegelaten. Het gebied is rond zonsopgang een paar uur open voor het publiek. Er zijn geen slagbomen of platforms, maar er wordt respectvol gedrag verwacht tijdens de hele bijeenkomst in het monument.

Tourists exploring the inner circle of Stonehenge at sunset.
  • Stonehenge staat op de Werelderfgoedlijst, is een Scheduled Ancient Monument en wordt door velen gezien als een heilige plaats. We vragen alle aanwezigen om het te respecteren en de mensen die er omheen vieren. 
  • Klim of sta niet op de stenen - ook niet op de stenen die gevallen zijn. Dit is voor je eigen veiligheid en ook om deze speciale site te beschermen en de mensen om je heen te respecteren.
  • Versterkte muziek in of rond het monumentale veld is verboden.
  • Alcohol is niet toegestaan binnen het monument of monumententerrein; het zal in beslag worden genomen en degenen die het in bezit hebben kan worden gevraagd te vertrekken.
  • Dronken, wanordelijk en asociaal gedrag zal leiden tot verwijdering door de beveiliging of politie.
  • Illegale drugs zijn verboden; de politie zal optreden tegen overtreders.
  • Glazen voorwerpen, messen of scherpe voorwerpen zijn niet toegestaan op het Monumentenveld.
  • Drones of op afstand bestuurbare vliegende apparaten zijn niet toegestaan.
  • Alleen kleine tassen zijn toegestaan bij binnenkomst. Er kunnen veiligheidsfouilleringen worden uitgevoerd, waarbij illegale voorwerpen in beslag worden genomen en de toegang wordt geweigerd.
  • Kamperen is niet toegestaan bij Stonehenge en slapen op de grond is een struikelgevaar dat het werk van de hulpdiensten kan hinderen.
  • Stoelen zijn toegestaan voor bezoekers die ze nodig hebben. Zorg ervoor dat de stoel ontworpen is voor gebruik buitenshuis en plaats hem op een vlakke ondergrond, minstens 2 meter verwijderd van staande of gevallen stenen. Zorg ervoor dat stoelpoten niet in de grond worden gedreven.

Bezoekerstips

  • Stonehenge is meestal afgesloten. Je kunt de stenen van een afstand bekijken en ze zijn niet toegestaan binnen het tempelcomplex. Met de 'Winter Solstice' rondleidingen kun je echter tussen de stenen zijn voordat de site open is voor het grote publiek. Omdat deze rondleidingen populair zijn en beperkt worden door wie het eerst komt, wie het eerst maalt, kun je ze het beste van tevoren boeken.
  • Stonehenge bezoeken voor de zonnewende vanuit Londen zou vrijwel onmogelijk zijn met het openbaar vervoer, dus boek een tour met transfers heen en terug. Hoewel Stonehenge een parkeerplaats heeft (kosten £5), is de parkeerplaats meestal vol. Deze rondleidingen zijn bedoeld voor mensen die in Londen verblijven zonder eigen vervoer en bieden veel waar voor hun geld met een rondleiding in de bus. 
  • Controleer de avond van tevoren de exacte openingstijd op de officiële pagina van English Heritage, want deze kan enigszins veranderen op basis van omstandigheden of operationele plannen.
  • Het kan 20-30 minuten lopen zijn naar het monument, dus neem een zaklamp mee!
  • Het is de moeite waard om te vragen door welke steen de zon zal schijnen als je het niet zeker weet. Dit is de plek voor de beste zonnewendefoto.
  • Een enorme toeter markeert het begin van het evenement. Zoek een plek waar je het midden-rechts van de hielsteen kunt zien en kijk door de smalle opening naar de zon.
  • Draag thermosokken en waterdicht schoeisel, want het open veld kan modderig en erg koud worden met beperkte plaatsen om van het gras af te staan. Het is ook de moeite waard om een waterfles, je camera, een selfie stick en handschoenen mee te nemen.
  • Neem een hoofdlamp mee in plaats van een zaklamp om je handen vrij te houden tijdens het lopen over het donkere pad van de parkeerplaats naar de site.
  • De meeste mobiele netwerken hebben een zwak signaal ter plaatse, dus maak een screenshot van belangrijke informatie zoals de tijd van zonsopgang, de opstapplaats van de shuttle of de ontmoetingsplaats voordat je aankomt.
  • Neem een thermosfles mee met iets warms om te drinken. Omdat eten en drinken meestal niet bij de rondleidingen zijn inbegrepen of op het veld verkrijgbaar zijn tijdens de vroege ochtendtoegang, moet je een snelle hap meenemen. Je kunt ook eten kopen bij de rustpunten op je tocht.
  • Als je met de auto reist, onderzoek dan van tevoren alternatieve routes. Plaatselijke wegafsluitingen in de buurt van de locatie zijn gebruikelijk, zelfs voor verkeer dat niet bij het evenement is.
  • Het monumentenveld is erg onbeschut, dus kleed je in laagjes met een winddichte buitenkant en iets droogs om op te zitten als dat nodig is.
  • Boek accommodatie in de buurt vroeg, vooral in Salisbury of Amesbury, want de plaatsen raken snel vol vanwege de beperkte beschikbaarheid tijdens de winterzonnewendeweek.

Andere dingen om te doen rond de zonnewende

Salisbury Cathedral interior with vaulted arches and stained glass windows.

Bezoek de kathedraal van Salisbury

Salisbury Cathedral, op slechts 12 mijl van Stonehenge, biedt rondleidingen, hoge gotische architectuur en een van de vier overgebleven Magna Carta manuscripten. Je kunt ook de hoogste torenspits van Groot-Brittannië beklimmen voor een uitzicht over het platteland of genieten van vredige kloostergangen en muziekevenementen met een solstice-thema die tijdens het decemberweekend worden gehouden.

Boek tickets
Avebury stone circle in a green field, part of a full-day tour from London.

Verken de steencirkel van Avebury

Ongeveer 25 mijl verderop ligt Avebury, een enorme neolithische steencirkel waar je vrij tussen de stenen en omringende greppels kunt wandelen. De dorpsomgeving, het National Trust museum en de nabijgelegen Silbury Hill maken het een rustigere maar even sfeervolle zonnewendebestemming die het hele jaar door toegankelijk is.

Boek tickets
Visitors at Stonehenge visitor center during London to Stonehenge and Bath day trip.

Bekijk de Stonehenge tentoonstelling

Vlakbij het bezoekerscentrum biedt de English Heritage Exhibition een diepe duik in de geschiedenis van Stonehenge met artefacten, reconstructies op ware grootte en multimediadisplays. Het is een ideale stop voor of na zonsopgang om de bouw van het monument, het geloof en de neolithische wereld die het gevormd heeft te begrijpen.

Meer

FAQs over Stonehenge winter zonnewende

Hoe vroeg beginnen mensen aan te komen bij Stonehenge voor de zonsopgang van de zonnewende?

Sommigen arriveren al om 5 uur 's ochtends om een goede plek te bemachtigen en de verkeersopstoppingen te vermijden. Eerder arriveren betekent meestal een vlottere toegang en kortere wachtrijen.

Wat is het verschil tussen de hoofdtoegang tot de zonnewende en gewone bezoeken aan de Stone Circle Experience?

De zonnewende biedt open, gemeenschappelijke toegang zonder gidsen of tijden. De Stone Circle Experience is een bezoek voor kleine groepen, vooraf geboekt, buiten de openbare uren.

Zijn er Beperkingen op wat ik mee mag nemen naar het monumentenveld?

Ja, grote tassen, alcohol en kampeeruitrusting zijn niet toegestaan. Er zijn veiligheidscontroles, dus pak licht in en neem alleen essentiële dingen mee zoals water, laagjes en een zaklamp.

Is fotograferen toegestaan tijdens rituelen of ceremonies in de steencirkel?

Fotograferen is toegestaan, maar je moet uit respect geen flits gebruiken tijdens ceremonies of camera's rechtstreeks richten op groepen die spirituele rituelen uitvoeren.

Kan ik mijn hond meenemen naar de Stonehenge zonnewende?

Nee, honden en andere huisdieren zijn niet toegestaan op het zonnewende-evenement, tenzij het geregistreerde hulpdieren zijn. Dit helpt de veiligheid te bewaren en respecteert de omgeving.

Rijdt de Stonehenge pendeldienst tijdens de zonnewende?

Nee, de gebruikelijke bezoekersshuttle rijdt niet tijdens de zonnewende-toegang in de vroege ochtend. Bezoekers lopen vanaf de aangewezen parkeerplaats naar de stenen.

Zijn er die dag lokale solstice-thema-evenementen in de buurt van Stonehenge?

Ja, de kathedraal van Salisbury en lokale gemeenschapsgroepen begeleiden vaak zonnewendeconcerten, meditaties of lezingen in de dagen rond de winterzonnewende.

Wat gebeurt er als het bewolkt of regenachtig is tijdens de zonsopgang?

Het evenement gaat door, ongeacht het weer. Zelfs zonder een heldere zonsopgang komen mensen samen om het moment te eren met rituelen, bezinning en gemeenschap.

Heb ik nog steeds toegang tot het Bezoekerscentrum tijdens de zonnewende?

Het bezoekerscentrum gaat open na zonsopgang. Vroege toegang tot de stenen is apart en omvat geen volledige bezoekersfaciliteiten.